Vroeger, onder het communisme en in de jaren negentig, kwam je zonder smeermiddelen en contacten nergens. Een fles drank voor de dokter. Geld voor een biertje voor de agent. Een extraatje voor de lerares van de kinderen. Een forse betaling onder de tafel voor een bouwvergunning of om een afgebouwd huis achteraf te legaliseren.
Op de Corruption Perception Index 2017 van Transparency International staat Roemenië op de 59e plaats (van in totaal 183 landen) met een score van 4,8 op de schaal van corruptie (10 is corruptievrij – 0,0 is uiterst corrupt). Ter vergelijking: Nederland staat op de 8e plaats met een score van 8,2.
Roemenië was aan het verbeteren: In 2015 stond Roemenië op plaats 58 van 168 landen met een score van 4,6. Inmiddels is dit weer iets opgelopen tot 4,8
2017 Rank | Country | 2017 Score | 2016 Score | 2015 Score | 2014 Score | 2013 Score | 2012 Score | Region |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
59 | Romania | 48 | 48 | 46 | 43 | 43 | 44 | Europe and Central Asia |
In Roemenië worden politici door veel mensen in verband gebracht met fraude en corruptie. Alleen al in 2015 zijn er 16 parlementsleden, 5 senatoren, 5 ministers en 97 burgemeesters en locoburgemeesters voor de rechter gebracht. Rondom verkiezingen worden onder de armsten stemmen geronseld door geld of een paar dagen werk te beloven of een biertje en een worst.
Veel wordt informeel geregeld. De waarheid is daardoor slecht te achterhalen. En dat zorgt voor een vruchtbare voedingsbodem voor samenzweringstheorieën, die iedere avond uitvoerig worden besproken in goed bekeken politieke talkshows.
Fraude met diploma’s komt veel voor. Een titel of een beoordeling valt te regelen. Roemenië heeft 120 universiteiten van wisselende kwaliteit. Een aantal, vooral privé-instellingen, zouden ‘diplomafabrieken’ zijn, waar betaling volstaat om een tentamen te halen.
In 2017 komt Roemenië in het nieuws doordat ze behoorlijk inventief zijn in het bedenken van redenen voor strafvermindering. Er ligt dan een voorstel op tafel om corruptie uit het strafrecht halen van minder dan omgerekend 44.000 euro. Dat ze wel vcakaer creatief zijn bleek vorig jaar: toen werd een wet geschrapt die een maand strafvermindering mogelijk maakte per academisch werkstuk, geschreven in de gevangenis. Die wet, daterend uit 1969 , leidde tot een hausse aan al dan niet geplagieerde wetenschappelijke artikelen van veroordeelde politici en zakenlui.