Thema’s > Economie
Anno 2013 worden er in Roemenie koren, maïs, fruit en wijn verbouwd. De bodemschatten zoals ijzer, lood, koper, mangaan, aardolie en aardgas hebben een sterke chemische en metaalverwerkende industrie voortgebracht.
Roemenië was in de recente geschiedenis een communistische dictatuur dat wil zeggen dat de staat bepaalde wat goed was voor de mensen en ook bepaalde wat er wel en niet mocht. Alle fabrieken en landbouwbedrijven waren staatseigendom. De mensen hadden er geen voordeel aan om voor de staat te werken.
Toen de revolutie kwam in december 1989 was er weer sprake van privébezit en waren de mensen gemotiveerd om voor zich zelf te beginnen. De fabrieken en bedrijven waren verouderd en ze hadden niet veel geld om te moderniseren.
Er ontstond dus ook veel werkloosheid waardoor veel mensen arm werden. De rijken werden alleen maar rijker en rijker. Het verschil tussen rijk en arm werd dus snel veel groter. Er is ook een groot verschil tussen de grote stad en het platteland. Veel jongeren trekken dan ook naar de grote stad in de hoop daar meer te kunnen verdienen.
Rondom de steden ontstaan fabrieken en op het platteland zijn veel zeer kleine landbouwbedrijfjes.
Het jaar 2004 heeft wat betreft economische groei alle records gebroken. Met een groeicijfer van 7,5 procent rekent Roemenië definitief af met de wanhopige economische situatie van de jaren negentig. Dit is het vijfde jaar op rij dat de economie groeit. De Economist Intelligence Unit voorspelt ook voor de komende jaren een stabiele groei van rond de 5 procent.
De motor achter de positieve economische ontwikkelingen was in 2004 vooral de sterke groei van de particuliere consumptie. Ook de buitenlandse investeringen zijn een aanjager voor de economische groei. Dankzij de input van buitenlandse investeerders kunnen Roemeense bedrijven verbeteringen aanbrengen in de bedrijfsvoering en productie, waardoor hun concurrentiepositie verbetert.
De industriële productie bleef iets achter bij de gemiddelde groeicijfers, maar de landbouw gaf, dankzij de goede oogsten in 2004, juist een positieve impuls.
De reorganisaties en sluitingen van grote, verlieslijdende staatsbedrijven hebben geleid tot talloze ontslagen. Desondanks vertoont de werkloosheid een licht dalende lijn. Dit komt doordat er ook veel nieuwe ondernemingen gestart zijn en bestaande particuliere bedrijven hebben uitgebreid. Het aantal Roemenen zonder werk zal de komende jaren rond de 600.000 blijven schommelen. Dit komt overeen met een werkloosheidscijfer van 6,5 procent. De werkloosheid is sterk regionaal bepaald. In de regio’s waar recentelijk oude staatsbedrijven zijn geherstructureerd (Brasov, Vaslui) is de werkloosheid hoog, terwijl aan de Hongaarse grens juist veel nieuwe werkgelegenheid wordt gecreëerd.
Op langere termijn zal een eventuele daling van de werkloosheid vooral afhangen van een verdere stijging van de export en een blijvende positieve economische ontwikkeling. Op dit moment werkt 70 procent van de werkende Roemenen in de particuliere sector. Schattingen geven aan dat het grijze circuit 40-50 procent van het bruto nationaal product uitmaakt.
Nederland is officieel de grootste buitenlandse investeerder in Roemenië. Voor een deel is dit te danken aan een paar grote buitenlandse ondernemingen die alleen formeel in Nederland geregistreerd zijn, vanwege een gunstiger vestigingsklimaat. Voorbeelden hiervan zijn Lukoil en Metro Cash&Carry. Dit neemt niet weg dat Nederland tot de belangrijkste investeerders behoort. Grote bedrijven als ING, ABN AMRO, Shell en Philips zijn sterk vertegenwoordigd, maar vooral ook veel Nederlandse MKB-bedrijven uit allerlei sectoren hebben de weg naar Roemenië met succes weten te vinden
Roemenië is in 2011 zwaar getroffen door de crisis. Prijzen van levensmiddelen verdubbelden.
Het inkomen per inwoner per jaar was in 2013 $ 8.500 (NL: $ 50.300).
De groei komt in 2016 volgens de Wereldbank uit op 5,1% waarmee Roemenië het snelst groeiende EU-land is. Dat tempo kan in 2017 niet worden volgehouden. De Wereldbank verwacht een vertraging tot 3,8% in 2017 en 3,4% in 2018.
Een van de door ING Bank genoemde redenen voor de vertraging zijn personeelstekorten in de ict-sector, een van de snelst groeiende sectoren in Roemenië. De ICT sector kent een lage werkloosheid van 3,3%.
Een ander probleem voor de Roemeense economie op de wat langere termijn is dat veel van de groei te danken is aan cadeautjes van de staat in de aanloop naar de verkiezingen. Zo werden dankzij de socialistische partij PSD en de Hongaarse minderheidspartij UDP een maand voor de verkiezingen alle lonen in de gezondheids- en onderwijssector opgetrokken met 15%.
En nog belangrijker is de verlaging van de BTW. Begin 2016 ging het algemene btw-tarief omlaag van 24% naar 20%, en voor sommige voedingsmiddelen werd de BTW zelfs verlaagd tot 9%. Dat heeft de consumptie een enorme boost gegeven.
De vraag is alleen hoe lang dat aanhoudt. Voor 2017 is nóg een verlaging van de BTW beloofd tot 19%.
Het gemiddelde inkomen in Roemenië bedroeg in 2015 21.747 USD (gecorrigeerd voor koopkrachtpariteiten (PPP)) per inwoner (19,5 miljoen inwoners), tegenover 19.013 USD in 2012 (EIU, 2016). Ter Infrmatie: het Nederlandse gemiddelde bbp bedroeg in 2015 49.643 US dollar (PPP).
Het bbp van Roemenië bedroeg in 2015 volgens EIU 178 miljard US dollar. Dit was 23,6% van het Nederlandse bbp (755 miljard US dollar (680 miljard euro)). Volgens EIU groeit het Roemeense bbp in 2017 met 3,6%. Voor 2018 voorziet EIU een bbp-groei van 3,5% (volumegroei t.o.v. voorgaand jaar). Hierdoor stijgt het bbp per hoofd naar verwachting tot 26.365 USD (PPP) in 2018 (EIU, 2016).
Bronnen: Handels- en investeringscijfers Roemenië-Nederland; Rijksdienst voor ondernemend nNederland.