Cioclovina‑grot in het Șureanu‑gebergte van Boșorod

De Cioclovina‑grot ligt diep verscholen in het Șureanu‑gebergte, in het westen van Roemenië, binnen het administratieve gebied van de gemeente Boșorod in het district Hunedoara. Het dorp Cioclovina zelf is klein en afgelegen, bereikbaar via een smalle weg langs de Luncani‑vallei. In de omgeving liggen ook de dorpen Pui, Orăștioara de Sus, Costești, Măgureni, Ponor, Baru en Crivadia, evenals de valleien van de rivieren Strei en Bănița. Deze bergstreek maakt deel uit van het natuurpark Grădiștea Muncelului – Cioclovina, dat bekendstaat om zijn combinatie van ongerepte natuur, archeologische vindplaatsen en traditionele bergnederzettingen.

Verklaring van de naam

De naam Cioclovina is vermoedelijk afgeleid van een oud Roemeens woord voor een rotsige, kale bergtop of een plaats met opvallende steenformaties. Dit past bij het landschap waarin de grot zich bevindt: steile witte kalksteenwanden, deels begroeid met vegetatie, die als een natuurlijke muur boven het dal uittorenen. De toevoeging “grot” verwijst naar het ondergrondse stelsel dat door de eeuwen heen is uitgesleten door het water van de Ponorici‑bron. In de volksmond wordt de grot soms ook verbonden met de mythische berg Kogaionon, die in antieke bronnen wordt genoemd als heilige plaats van de Daciërs.

Geschiedenis

De Cioclovina‑grot maakt deel uit van het karstcomplex Ponorici – Cioclovina, een van de belangrijkste natuur- en cultuurmonumenten in het natuurpark Grădiștea Muncelului – Cioclovina. Archeologische vondsten tonen aan dat de grot al in de vroege ijzertijd werd gebruikt. Tijdens guano‑winning rond 1911 werd een menselijke schedel ontdekt die naar schatting 30.000 tot 40.000 jaar oud is en behoort tot de soort Homo sapiens sapiens. Daarnaast werd er een uitzonderlijke schat uit de Hallstatt‑periode gevonden: meer dan 6.000 voorwerpen van brons, barnsteen, glas en faience, waarschijnlijk gebruikt als sieraden of rituele objecten.

De grot ligt in de nabijheid van het Dacische fort Piatra Roșie, onderdeel van het UNESCO‑werelderfgoedcomplex van Dacische vestingen in het Orăștie‑gebergte. In de omgeving zijn resten gevonden van een omvangrijk verdedigingswerk van aarde, steen en hout, dat volgens onderzoekers diende om de toegang tot de Dacische hoofdstad Sarmizegetusa Regia vanuit het zuiden en westen te blokkeren. Antieke schrijvers zoals Strabo beschreven hoe de Daciërs hun god Zamolxis vereerden in een grot in een heilige berg, waaruit een beek ontsprong. Hoewel er geen sluitend bewijs is, wordt de Cioclovina‑grot door sommige historici in verband gebracht met deze overlevering.

Het natuurpark waarin de grot ligt, werd in 1979 opgericht en kreeg in 2000 de status van beschermd gebied van nationaal belang. Het park beslaat ruim 38.000 hectare en omvat naast de Cioclovina‑grot ook andere natuurwonderen zoals de Tecuri‑grot, de Șura Mare‑grot, de Crivadia‑kloof, de fossiele vindplaats Ohaba‑Ponor en de Bolii‑grot. Daarnaast liggen er meerdere UNESCO‑archeologische sites, waaronder Costești, Blidaru en Luncani‑Piatra Roșie.

Toeristische wetenswaardigheden

De Cioclovina‑grot is alleen volledig toegankelijk voor speleologen en onderzoekers; gewone bezoekers kunnen het eerste deel van de grot bekijken. De route ernaartoe voert langs de Luncani‑vallei tot aan de voet van de kalksteenrotsen. Daar is een kleine open plek ingericht als rustplaats en parkeerzone. Vanaf hier leiden twee paden: één omhoog naar de “droge” grotten waar vroeger guano werd gewonnen, en één omlaag door het bos naar de ingang van de grot met water.

Het landschap rond de grot is spectaculair: steile rotswanden, dichte bossen en het heldere water van de Ponorici‑bron. Wandelaars kunnen in de omgeving meerdere routes volgen die ook langs andere bezienswaardigheden van het natuurpark voeren. De nabijheid van de Dacische forten maakt het gebied extra interessant voor liefhebbers van geschiedenis en archeologie.

Lokale tips en weetjes die niet in de oorspronkelijke tekst stonden:

  • In het voorjaar bloeien in de omgeving van Cioclovina grote velden met wilde sneeuwklokjes en krokussen, wat het gebied bijzonder fotogeniek maakt.
  • In de zomermaanden worden in het dorp Boșorod kleinschalige dorpsfeesten gehouden, waarbij bezoekers lokale gerechten zoals bulz (maïsdeeg met kaas) en tocană (stoofpot) kunnen proeven.
  • Voor geoefende mountainbikers is er een uitdagende route die de dorpen Pui, Cioclovina en Costești met elkaar verbindt, deels over onverharde bergpaden.

Praktische informatie

Cioclovina‑grot
Adres: Cioclovina, gemeente Boșorod, district Hunedoara, Roemenië
Openingstijden: geen vaste openingstijden; toegang tot het eerste deel mogelijk onder begeleiding van een lokale gids
Entree: variabel, afhankelijk van gids of excursie
Parkeren: kleine gratis parkeerplaats bij de rustplek aan het einde van de toegangsweg
OV‑bereikbaarheid: geen directe verbinding; bereikbaar per auto of taxi vanuit Hațeg of Petroșani
Google Maps: https://www.google.com/maps/place/Cioclovina+Cave+with+Water/@45.5739081,23.1341922,803m

Piatra Roșie – Dacisch fort
Adres: Luncani‑Piatra Roșie, gemeente Boșorod, district Hunedoara
Openingstijden: dagelijks toegankelijk; geen permanente bewaking
Entree: gratis
Parkeren: langs de toegangsweg, onverhard
OV‑bereikbaarheid: geen directe verbinding; te voet of per terreinwagen vanaf Costești
Google Maps: https://www.google.com/maps/place/Piatra+Roșie/@45.6333,23.1833,14z

Natuurpark Grădiștea Muncelului – Cioclovina
Adres bezoekerscentrum: Costești, gemeente Orăștioara de Sus, district Hunedoara
Openingstijden: variabel per seizoen; informatie via parkbeheer
Entree: gratis toegang tot het park; sommige grotten alleen met gids
Parkeren: bij bezoekerscentrum en startpunten van wandelroutes
OV‑bereikbaarheid: bus naar Costești, daarna te voet of per taxi
Google Maps: https://www.google.com/maps/place/Parcul+Natural+Grădiștea+Muncelului-Cioclovina/@45.6333,23.2,12z

Naast de grot en het fort zijn er in het natuurpark nog tal van andere plekken die een bezoek waard zijn. De Bolii‑grot is gemakkelijk toegankelijk en heeft een verlichte wandelroute door een korte kloof. De Șura Mare‑grot staat bekend om zijn grote vleermuiskolonie. De Crivadia‑kloof biedt een korte maar indrukwekkende wandeling tussen steile rotswanden. De fossiele vindplaats Ohaba‑Ponor is interessant voor geologieliefhebbers.

Fiets- en wandelroutes verbinden de verschillende dorpen en bezienswaardigheden. In de herfst is het gebied bijzonder mooi door de herfstkleuren in de beuken- en eikenbossen. In de winter zijn sommige paden alleen toegankelijk met sneeuwschoenen of langlaufski’s.

Bronnen