Plaatsen > Sâpanta

Sâpanta ligt in de regio Maramure in het noorden van Roemenie, 65 km ten noordwesten van Baia Mare. Het dichtstbijzijnde treinstation is Sighetu Marmatiei.

In Sâpanta is een kerkhof waar de grafzerken op een speciale manier bewerkt zijn. Op het kerkhof staan houten kruizen in vrolijke kleuren, voorzien van allerlei spreuken en verhalen over de personen die in de graven liggen. De reden van overlijden is door middel van een tekening en tekst op de achterzijde vastgelegd (soms zeer sarcastisch).

Sâpanta is wereldberoemd om dit “Vrolijke Kerkhof”, waar sinds 1935 de grafzerken door Ion Patras werden voorzien van een levensverhaal van de overledene, compleet met een beeltenis.

Meer dan 300 kruisen heeft Ion Patras bewerkt. Na zijn dood in 1977 heeft zijn leerling, Vasile Stan, het werk overgenomen. Vergeet vooral niet om even het graf van de maker van de kruizen te bekijken. Ion Patras heeft vlak voor zijn dood zijn eigen kruis beschilderd: ‘Ik vond het vervelend om vanaf mijn 14de, toen mijn vader overleed voor het gezin te moeten zorgen, maar ik heb altijd graag geschilderd’.

Nu telt het kerkhof enige honderden van deze grafzerken uit eikenhout uitgesneden en prachtig beschilderd. Het resultaat is dat het hele kerkhof baadt in kleuren. De basis is blauw, het symbool voor hoop en vrijheid, maar rondom zijn de meest bonte kleuren gebruikt.

Op de grafstenen staat telkens een houten kruis met een humoristische tekst en een veelkleurig tafereel dat verwijst naar het leven van de overledene. Schaapherders hoeden hun dieren, leraars geven les, moeders koken voor hun gezin of zijn op het veld bezig en je ziet kappers en wevers aan het werk. Dan is het weer een wijnhandelaar, een vrachtwagenchauffeur, een muzikant of een militair, een herder, een man met een tractor of iemand met een zeis. De afbeeldingen slaan soms op een gewelddadige dood, een terechtstelling, een moord of een auto-ongeval.

Je moet om optimaal te genieten, wel het Roemeens ontcijferen. Het best kunt u het kerkhof dan ook bezoeken met iemand die de teksten een beetje kan vertalen, want ze zijn vaak komisch, ontroerend of sarcastisch! ‘Hij was heel begaan met het vergaren van geld, maar de dood kon hij niet ontkomen’. ‘Hij hield van het leven, van pruimenjenever, maar van vrouwen nog het meest’. Een moeder zegt nog vlug tegen haar zoon ‘Ik vergeef jou alles’.

In de buurt van de begraafplaats vind je allemaal winkeltjes met prachtig handwerk van hout, wol en andere traditionele materialen.

Aan de andere kant van het dorp wordt al enige jaren gewerkt aan een klooster en dat is te zien. Hoog torent de splits boven het landschap uit met zijn bijna 60 meter hoogte. Deze spits wordt gedragen door twee balken van elk een kleine 25 meter lengte uit vurenhout. De rest van het gebouw kent alleen maar eikenhout en dat in enorme maten. Een juweel van traditionele bouwkunst.

Sâpanta heeft een vijftal pensions, waar je bij particulieren kunt overnachten en enige mini-restaurants. Of het aan te raden is hier de eten is de vraag. Wij hebben het niet geprobeerd.

Pagina met bijdrage van Wouter Emsbroek